KUNST MET VOETNOTEN - inhoud en betekenis in de beeldende kunst

Terug naar het overzicht

1989 - derde druk (2003), SUN, Nijmegen

Met Hardop Kijken (1986, elfde druk 2013) schreef Ad de Visser een inleiding tot de kunstbeschouwing, waarin de morfologische benadering vooropstond: ‘hoe ziet het kunstwerk eruit?’
Kunst met voetnoten is daarop een logisch vervolg: het gaat in op inhoud en betekenis: ‘wat stelt het kunstwerk voor?’
In de inleiding geeft Ad de Visser in heldere bewoordingen een uiteenzetting van de iconografie en van de opsporing van verborgen inhouden en overdrachtelijke betekenissen. De negen hoofdstukken die hierop volgen zijn geordend naar de belangrijkste bronnen waaruit de westerse kunst van vroege tijden tot heden haar thema’s putte, zoals klassieke mythologie, christelijke motieven, historie en literatuur. Per hoofdstuk bespreekt de auteur een aantal exemplarische kunstwerken en biedt ons zo oefeningen in thema-herkenning en in interpretatie van de oude en de moderne kunst. Hij doet dit met een minimum aan vakjargon, waardoor het boek geschikt is voor een brede lezerskring in en buiten het onderwijs. Hij verheelt echter niet dat de interpretatie van kunstwerken moeite kost: men moet zich verdiepen in de veelal literaire inhoud van het kunstwerk en in de geheel eigen beweegredenen van de kunstenaar.

INHOUDSOPGAVE

I. Inleiding

II. KLASSIEKE MYTHOLOGIE

  1. De Laocoön-groep
  2. De Sybille van Cumae en Eritrea, Gebr. van Eyck
  3. Lede en de zwaan, Ammanati
  4. Paris en Hermes, Caracci
  5. Simon en Pero - De Romeinse Caritas, Rubens
  6. Pelgrimstocht naar Cythera, Watteau
  7. Oedipus en de Sfinx, Ingres
  8. Jupiter en Semele, Moreau
  9. Gevallen Engel, Michals
  10. Nesso, Paolini

III. CHRISTELIJKE MOTIEVEN

  1. De Goede Herder
  2. Genesis
  3. Het mystiek huwelijk van Catharina, Memling
  4. Het offer van Isaäk, Del Sarto
  5. De toren van Babel, Brueghel
  6. Christus verdrijft de geldwisselaars uit de tempel, Rembrandt
  7. De extase van de Heilige Teresia, Bernini
  8. Het visioen na de preek, Gauguin
  9. De verzoeking van de Heilige Antonius, Dalí
  10. Cathedra, Newman

IV. HISTORIE, ENGAGEMENT & POLITIEK

  1. De overgave van Breda, Velázquez
  2. Leonidas in Thermopylae, David
  3. Jackie III, Warhol
  4. Het slavenschip, Turner 5, De stad, Masereel
  5. $he, Hamilton
  6. Keizer Augustus
  7. De bedreigde zwaan, Asselijn
  8. De oneindige dank, Haacke
  9. Portable War-Memorial, Kienholz

Kunst met voetnoten

V. LITERATUUR

  1. Miniatuur uit de Carmina Burana
  2. Het narrenschip, Bosch
  3. Faust, Rembrandt
  4. De boot van Dante, Delacroix
  5. Ophelia, Millais
  6. Portret van Guillaume Apollinaire, De Chirico
  7. Rozenvingerige dageraad te Louse Point, De Kooning
  8. Ubu en Justine, Constant
  9. Iglo, Merz
  10. De Profundis, Anna M van Thiel de Vries

VI. FILOSOFIE & ALLEGORIE

  1. Tomben in de Medici-kapel, Michelangelo
  2. De beloning van de ziener, De Chirico
  3. Het zwarte vierkant, Malevich
  4. Lopende man, Giacometti
  5. Geschilderde vlag boven wit met collage, Johns
  6. De dame en de eenhoorn - de tastzin
  7. Groot Vanitas, Stosskopf
  8. Allegorie op de schilderkunst, Vermeer
  9. Iconografia, Fabro
  10. De zinnen, Margriet Kemper

VII. PERSOONLIJKE MYTHE

  1. Zelfportret, Dürer
  2. Interieur van mijn atelier - een reële allegorie die zeven jaar van mijn leven samenvat, Courbet
  3. De roedel, Beuys
  4. Zerreisprobe, Brus
  5. Geschenken van de duivel, Byars
  6. Ludus Martis, Klee
  7. Stilleven, Morandi
  8. La tombe - ci-gît-l’espace, Klein
  9. The Aero-modeller, Panamarenko
  10. I m, 1 step, Brouwn

VII. KUNST ALS THEMA

  1. Le violon d’Ingres, Man Ray
  2. Hollands interieur II, Miro
  3. Déjeuner sur l’herbe, Jacquet
  4. Meta-matic 10, Tinguely
  5. Jumpology - Dalí atomicus, Halsman
  6. Città irreale, Merz
  7. Monument voor V. Tatlin, Flavin
  8. Mimesi, Paolini
  9. Sixtijns karton, De Visser
  10. Domes of believe, Boeyen

IX. KUNSTHISTORISCHE BETEKENIS & ARTISTIEK TRADITIE

  1. Slaaf, Michelangelo
  2. Gekruisigde Christus, Grünewald
  3. Talisman, Sérusier
  4. Marcel Duchamp
  5. Le théâtre, Bofill
  6. De antieke traditie I - bouwkunst
  7. De antieke traditie II - beeldhouwkunst
  8. David - Amor - De drie gratiën
  9. Liggend naakt
  10. Het gezelschap

X. ‘TOEGEPAST’

  1. Asaroton
  2. Armreliquiarium
  3. Portret van Richelieu, Champaigne
  4. De decor voor De mensenhater, Gallis
  5. Richard III, Starck

Slot

ISBN: 90 6168 301 7
paperback
rijk geïllustreerd, in kleur
22 x 22 cm
156 pagina’s
€ 20,90

Bestellen

www.uitgeverijboom.nl/boeken/kunst/kunst_met_voetnoten_9789061683018
www.bol.com/nl/p/kunst-met-voetnoten/666826516